Rehabilitacja – rodzaje i zalecenia: ogólny stan zdrowia i wydolność organizmu to coś, co trudno sobie wyobrazić na co dzień. Niestety, możemy ją utracić w wyniku wypadku lub choroby. Ma to wiele konsekwencji, wpływających na życie zawodowe i prywatne, często radykalnie je zmieniając. W wielu przypadkach jednak z pomocą przyjdzie rehabilitacja, która pozwoli nam na poprawę utraconych sprawności fizycznych, umysłowych czy społecznych, a czasem nawet przywrócenie im dawnej sprawności.
Rodzaje i formy rehabilitacji
Do najczęstszych rozróżnień należy podział na rehabilitację domową i rehabilitację ambulatoryjną. Rehabilitacja domowa jest często kontynuacją intensywnej rehabilitacji ambulatoryjnej. W zależności od stopnia niepełnosprawności i rodzaju urazu lekarz lub fizjoterapeuta decyduje jaka forma będzie najbardziej korzystna w danej sytuacji. Warto jednak pamiętać, że każdy zabieg powinien być przeprowadzany pod okiem specjalisty – niewłaściwie przeprowadzona rehabilitacja nie przyniesie pożądanych efektów, a ponadto może nieodwracalnie pogorszyć stan pacjenta.
W zależności od rodzaju urazu rehabilitację dzielimy na:
- Rehabilitacja specjalistyczna – dla osób niewidomych lub niedowidzących, osób z dysfunkcjami mowy i słuchu, osób z dysfunkcjami psychomotorycznymi, dzieci z wadami twarzoczaszki oraz kobiet po mastektomii;
- Neurorehabilitacja – w tym pacjenci wymagający rehabilitacji po urazie nerwu takim jak udar;
- Rehabilitacja kardiologiczna – zwykle dla pacjentów po zawale serca;
- Rehabilitacja pulmonologiczna – dla pacjentów z chorobami układu oddechowego;
- Rehabilitacja psychiatryczna i społeczna – Nacisk kładzie się na deficyty psychiatryczne.
W zależności od zalecanej dla danego przypadku formy, stosowane będą różne techniki i narzędzia poprawiające sprawność pacjenta. To, jak długo trwa rekonwalescencja, jest sprawą osobistą. W większości przypadków musimy jednak liczyć się z miesiącami intensywnej pracy, aby odzyskać choć część zdrowia.
Rehabilitacja i fizjoterapia
Jedną z najpopularniejszych form rehabilitacji jest fizykoterapia, na którą kieruje lekarz ortopeda. Często polecany pacjentom po wypadkach, urazach mechanicznych czy zwyrodnieniach kości i stawów. Rehabilitacja w postaci fizjoterapii ma na celu zwalczanie bólu i zapobieganie nawrotom określonych urazów. W zależności od kontekstu obejmuje takie zabiegi jak masaż leczniczy, w tym hydromasaż oraz kąpiel w ramach balneoterapii i hydroterapii. Inną techniką jest krioterapia, która polega na stosowaniu niskich temperatur w celu złagodzenia bólu. Stymulacja elektryczna lub pola magnetyczne są często stosowane w ramach rehabilitacji fizjoterapeutycznej, która może pomóc w łagodzeniu bólu przy jednoczesnej stymulacji nerwów, co może być szczególnie korzystne dla osób z bólami reumatycznymi.
Wszystkie te techniki wymagają odpowiedniego sprzętu i nadzoru eksperta. Możemy z nich korzystać w specjalistycznych ośrodkach fizjoterapii i rehabilitacji, a także w domach pomocy społecznej, zarówno w ramach naszego ubezpieczenia zdrowotnego, jak i przy wyborze ośrodka prywatnego. W przypadkach znacznej niepełnosprawności, gdzie rehabilitacja jest trudna do osiągnięcia, możemy skorzystać z fizjoterapii domowej.
Kiedy rehabilitacja przynosi największe korzyści?
Jednym z najważniejszych czynników jest czas. Im szybciej zaczniemy zdrowienie, tym lepiej nam to wyjdzie. Nie zawsze jednak możliwe jest rozpoczęcie od razu po urazie – termin rozpoczęcia rehabilitacji oraz jej intensywność powinien ustalić lekarz. Kolejnym ważnym czynnikiem jest regularność. Unikanie zabiegów nie jest tego warte, nawet jeśli czasami mogą być nieprzyjemne lub bolesne.
Rehabilitacja przynosi najlepsze efekty tylko wtedy, gdy regularnie realizujemy plan rekonwalescencji. Rehabilitacja jest często skuteczniejsza w przypadku osób młodszych, których organizmy są bardziej podatne i odporne, ale nie jest to normą. Ważniejsze jest nastawienie pacjenta i chęć współpracy oraz realistyczne oczekiwania. Planując rekonwalescencję warto zasięgnąć szerokiej opinii lekarskiej i skonsultować się z kilkoma wybranymi specjalistami. Dobrze jest zadawać pytania i wyrażać swoje wątpliwości. Jeśli zostaniemy wyjaśnieni, łatwiej będzie nam zrozumieć decyzję lekarza i będziemy bardziej świadomi warunków, korzyści i zagrożeń, o których powinniśmy wiedzieć. Wiedza, dobre rozeznanie sytuacji i racjonalne myślenie z pewnością wpłyną na postawę pacjenta, a tym samym na skuteczność rehabilitacji.
Niestety w wielu przypadkach trzeba pogodzić się z faktem, że pacjent stara się jedynie poprawić swój stan zdrowia, gdyż rehabilitacja nie zawsze skutkuje pełnym powrotem do zdrowia fizycznego, psychicznego czy społecznego. W szczególnie trudnych sytuacjach zarówno pacjenci, jak i ich rodziny mogą skorzystać z usług psychologa. Opieka nad osobą niepełnosprawną może być ogromnym obciążeniem psychicznym, zwłaszcza jeśli stan pacjenta jest wynikiem nagłego zdarzenia traumatycznego. Dlatego najlepiej zadbać o wszystkich, którzy są zaangażowani w stan pacjenta, ponieważ jego otoczenie jest również ważne w procesie zdrowienia.
